Nơi xe tăng húc đổ cổng tiến vào Dinh Tổng Thống VNCH, kết thúc chiến tranh vào ngày 30 tháng 04 năm 1975

Chiến dịch Hồ Chí Minh, tên ban đầu là Chiến dịch Giải phóng Sài Gòn – Gia Định, là chiến dịch cuối cùng của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam trong Cuộc Tổng tấn công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 và Chiến tranh Việt Nam. Đây cũng là chiến dịch quân sự diễn ra trong thời gian ngắn nhất trong Chiến tranh Việt Nam, diễn ra từ ngày 26 tháng 4 đến ngày 30 tháng 4 năm 1975 tại Sài Gòn và kéo theo là sự tiếp quản của chính phủ Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam và Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam tại Đồng bằng sông Cửu Long trong hai ngày 1 và 2 tháng 5.

Ngày 30.04.1975 là thời điểm kết thúc chiến dịch Hồ Chí Minh – chiến dịch quân sự cuối cùng của Quân Giải phóng miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. Một trong những sự kiện quan trọng nhất của ngày này là việc xe tăng Quân Giải phóng tiến vào Dinh Độc Lập, cơ quan đầu não của chính quyền Việt Nam Cộng hòa tại Sài Gòn.

Sáng sớm ngày 30.04, các cánh quân chủ lực của Quân Giải phóng đồng loạt áp sát trung tâm Sài Gòn. Trong đó, mũi tiến công hướng Đông do Quân đoàn 2 đảm nhiệm có nhiệm vụ đánh chiếm Dinh Độc Lập. Lữ đoàn tăng-thiết giáp 203 được giao đi đầu. Khoảng 10 giờ 45 phút, đội hình xe tăng tiến đến đường Thống Nhất (nay là Lê Duẩn), phía trước Dinh Độc Lập.

Xe tăng mang số hiệu 843, do đại úy Bùi Quang Thận chỉ huy, dẫn đầu đội hình và lao lên vỉa hè để húc đổ cổng phụ của dinh nhưng bị mắc vào hàng rào. Xe tăng số hiệu 390, do trung úy Vũ Đăng Toàn chỉ huy, lập tức vượt lên và húc tung cổng chính vào lúc khoảng 11 giờ 30 phút, mở đường cho lực lượng bộ binh tiến vào khu vực trung tâm dinh.

Tại phòng khánh tiết, Tổng thống Việt Nam Cộng hòa Dương Văn Minh cùng nội các đã chờ sẵn. Sau khi lực lượng Quân Giải phóng kiểm soát toàn bộ dinh, Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng vô điều kiện. Đại úy Bùi Quang Thận sau đó đã kéo lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam lên đỉnh tòa nhà.

Việc xe tăng Quân Giải phóng tiến vào Dinh Độc Lập đã dẫn đến sự sụp đổ hoàn toàn của chính quyền Việt Nam Cộng hòa, chấm dứt cuộc chiến tranh kéo dài hơn hai mươi năm tại Việt Nam. Sau sự kiện này, bộ máy hành chính, quân sự của miền Nam ngừng hoạt động và việc chuyển giao quyền lực về tay chính quyền lâm thời được thực hiện trong thời gian ngắn.

Sự kiện diễn ra trọn vẹn trong buổi sáng ngày 30.04.1975, không vấp phải kháng cự lớn do phần lớn lực lượng VNCH đã buông vũ khí hoặc rút lui. Các hình ảnh, tư liệu liên quan đến thời điểm xe tăng húc đổ cổng dinh đã được báo chí trong nước và quốc tế ghi lại, trở thành tư liệu lịch sử phản ánh giai đoạn kết thúc chiến tranh và chuyển tiếp sang thời kỳ mới của đất nước Việt Nam.

Chiến dịch Hồ Chí Minh, chiến dịch quân sự lớn nhất của Quân Giải phóng miền Nam Việt Nam trong toàn bộ cuộc Chiến tranh Việt Nam đã kết thúc thắng lợi với sự tan rã hoàn toàn của quân đội và chế độ Việt Nam Cộng hòa, toàn bộ lực lượng cố vấn quân sự còn lại của Mỹ ở Việt Nam phải rút chạy. Kết quả của chiến dịch này là sự thống nhất, độc lập, chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ trên đất liền, vùng trời, vùng biển của Việt Nam sau hơn 100 năm bị nước ngoài xâm lược, chiếm đóng và chia cắt.