Trụ sở Hãng tàu Năm Sao

Hãng Năm Sao tức Hãng Chargeurs Réunis tổ chức chuyên chở thường kỳ giữa Pháp và Đông Dương từ năm 1901. Hãng có đội tàu 7 chiếc. 6 tàu lớn chia nhau chạy các tuyến giữa hải cảng Pháp và Đông Dương. Chiếc Chợ Lớn nhỏ hơn, chạy bổ túc quanh năm.

Từ Đông Dương đi Pháp có 2 nơi khởi hành: từ Hải Phòng vào ngày 27 mỗi tháng, từ Sài Gòn vào ngày 5 mỗi tháng. Hãng này có huy hiệu 5 ngôi sao nên người Việt Nam thường gọi là hãng Năm Sao.

Chiếc tàu Amiral Latouche-Tréville được đặt theo tên của Đô đốc hải quân Pháp Louis René Latouche-Tréville (1745-1804), mang số hiệu 5601960, được Hãng đóng tàu Loire (Pháp) khởi công đóng vào ngày 21 tháng 9 năm 1903 và hạ thủy vào tháng 2 năm 1904 tại Nantes. Tàu có kích thước dài 118,7m, ngang 15,2m, trọng tải 5.572 tấn, tải trọng tối đa 7.200 tấn, vận hành bằng hơi nước, sức chứa tối đa có thể đạt đến 1.100 người (kể cả thủy thủ đoàn). Sau khi được hạ thủy, tàu được hãng Chargeurs Réunis đưa vào khai thác từ năm 1904 đến 1929. Ngày 27 tháng 2 năm 1925, tàu va chạm với tàu hơi nước Anna Skogland của Na Uy tại Havre và bị hư hỏng nhẹ. Ngày 11 tháng 3 năm 1929, tàu được cho nghỉ hưu và tháo dỡ tại Dunkerque sau 25 năm hoạt động.

Hãng tàu Năm Sao có bến trong thương cảng Sài Gòn - ngày đó dài chừng 600m, nối tiếp với quân cảng kể từ công trường Mê Linh tới cầu Khánh Hội bên này rạch Bến Nghé, khi ấy gọi là Quai Francis Garnier, nay cũng là một phần đường Tôn Đức Thắng. Brébion đã mô tả Thương cảng Sài Gòn hồi 1911: "Trên bến Francis Garnier (nay là bến Bạch Đằng), phía bờ sông có nhiều loại cầu tàu chiếm chỗ. Một trong số cầu tàu lớn nhất là nơi cập bến các tàu lớn thuộc hãng Chargeurs Réunis (hãng Năm Sao)".

Chúng ta có thể khẳng định bến đậu tàu Amiral Latouche Tréville là cầu tàu lớn của Thương cảng Sài Gòn nơi đầu đường Nguyễn Huệ. Đây là một vị trí khang trang và thoáng đãng hạng nhất thành phố: Nhìn vào đất liền qua đường Nguyễn Huệ rộng rãi thấy trụ sở Ủy ban Nhân dân thành phố (nhà Xã Tây cũ với kiến trúc đặc sắc ghi dấu một thời), nhìn sang phía sông thấy ngôi Nhà Rồng đồ sộ với dáng vẻ Âu Á pha trộn dễ gây ấn tượng.

Trụ sở của hãng Chargeurs Réunis ở lầu một của khách sạn Hotel de la Rotonde, số 2 rue Catinat, vị trí ngày nay là ở khối nhà 2-4-6 Đồng Khởi. Ngày 2 tháng 6 năm 1911, tàu Amiral Latouche Tréville, với thuyền trưởng Louis Édouard Maisen và đoàn thủy thủ 69 người, từ Hải Phòng vào cập bến Sài Gòn. Trong dịp này, hãng Chargeurs Réunis tuyển thêm một số nhân sự làm việc trên tàu.

Trong số những người xin việc, có một thanh niên mảnh khảnh làm nghề khuân vác ở bến tàu, tên là Nguyễn Văn Ba, được nhận vào chân phụ bếp (kiêm tạp vụ), bắt đầu làm việc từ ngày 3 tháng 6 năm 1911 tại cảng Sài Gòn. Ngày 5 tháng 6 năm 1911, tàu nhổ neo rời Sài Gòn để thực hiện cuộc hành trình đến Singapore.