Nơi cư ngụ của thầy Nguyễn Tất Thành tại Chợ Lớn

Theo tư liệu của UBND quận 5 ghi lại, sau khi rời nhà ở xóm Rạch Bần, thầy Nguyễn Tất Thành đến ở tại cơ sở của phân cuộc Liên Thành thương quán, số 1-2-3 Quai Testard (bến Testard) - Chợ Lớn. Sau đó kênh được lấp đi, năm 1915 đổi thành đường Tổng Đốc Phương, nay là đường Châu Văn Liêm - quận 5. Trong ba căn nhà đó, một căn được giữ lại di tích lưu niệm về Hồ Chủ Tịch - số 5 đường Châu Văn Liêm phường 14, Quận 5.

Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc đó (1910) mang tên Nguyễn Tất Thành từ trường Dục Thanh - Phan Thiết vào Sài Gòn 19.09.1910. Người được sự giúp đỡ của ông Trương Gia Mô và ông Hồ Tá Bang. Tới Sài Gòn, Người được bố trí sống tại nhà ông Lê Văn Đạt - một người bà con bên mẹ của cụ Trương Gia Mô. Sau hai ngày, Người được đưa đến ở tại cơ sở của Liên Thành thương quán tại số 1-2-3 Quai Testard.

Ông Trương Gia Mô là bạn đồng liêu của ông Nguyễn Sinh Sắc. Ông đã từng ra bản điều trần 5 điểm không được chấp nhận, đã từ quan về ở ẩn. Ông Trương Gia Mô đã đưa Nguyễn Tất Thành vào dạy trường Dục Thanh và cũng chính ông và Hồ Tá Bang, Trần Lê Chất lo chuẩn bị cho Người vào Sài Gòn dưới tên Văn Ba). Cơ sở của Liên Thành thương quán tại số 1-2-3 Quai Testard là nơi tạm trú của Người từ tháng 09.1910 đến tháng 06.1911. Trong thời gian này, Người thường gặp gỡ một số nhà nho yêu nước đương thời, Người khâm phục cụ Đề Thám, cụ Phan Châu Trinh, cụ Phan Bội Châu nhưng không hoàn toàn tán thành cách làm của một người nào cả.

Trong thời gian ở Sài Gòn, Người vừa dạy học vừa đi làm ở trường Cơ khí châu Á, vừa đi bán báo ở khu vực thương cảng để kiếm sống và tìm hiểu đời sống công nhân, nhân dân lao động cũng như các tàu ra vào cảng Sài Gòn. Đây là thời gian hết sức quan trọng để Người có bước chuẩn bị trực tiếp về vật chất, tinh thần, phương tiện và có quyết định cuối cùng cho việc ra đi tìm đường cứu nước của mình. Ngày 04.06.1911 Nguyễn Tất Thành lấy tên là Văn Ba rời phân cuộc Liên Thành thương quán xuống tàu của Pháp mang tên Amiral Latouche Tréville. Người được Liên Thành thương quán đài thọ 18 đồng Đông Dương để làm lộ phí. Ngày 05.06.1911 con tàu rời bến cảng Nhà Rồng đưa người thanh niên Việt Nam yêu nước ra đi tìm con đường giành độc lập tự do cho dân tộc.

Di tích số 5 Châu Văn Liêm được Bộ Văn hóa ký quyết định công nhận là di tích lịch sử số 1288-VH/QĐ ngày 16/11/1988. Di tích mới được trùng tu năm 1977, toàn bộ không gian bên trong di tích được sử dụng trưng bày các tư liệu hình ảnh về Bác. Tầng 1 có bàn thờ Bác Hồ và hai bên vách tường trưng bày các hình ảnh gợi nhớ làng quê của Người, các lãnh tụ của các phong trào yêu nước, các cơ sở của Liên Thành thương quán, bản đồ Sài Gòn - Chợ Lớn năm 1911, hình ảnh Sài Gòn những năm 1910 - 1911, hình con tàu Đô đốc Latouche Treville...

Gian sau có một cầu thang gỗ dẫn lên tầng 2. Tầng 2 bài trí các tài liệu, hình ảnh, tranh vẽ minh họa về Chủ tịch Hồ Chí Minh; tấm gương đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh; các hoạt động tiếp nối truyền thống, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Chủ tịch Hồ Chí Minh.